Bà Hòa có một đứa con trai duy nhất – Tuấn, kỹ sư công trình, lấy vợ là Mai, cô giáo mầm non hiền lành. Cuộc sống sau cưới nhìn ngoài tưởng êm ấm, nhưng bên trong lại luôn căng thẳng.
Nguyên nhân chính là định kiến.
Bà Hòa vốn tự hào vì gia đình “sạch sẽ, có học”. Trong khi cha mẹ Mai lại làm công nhân vệ sinh môi trường – sáng sớm đi gom rác, chiều về tay còn mùi thuốc tẩy.
Ngày cưới, bà từng bóng gió:
— Nhà con gái mà làm nghề ấy, sợ “đen vía”, sau này ảnh hưởng phúc phần con cháu.
Tuấn đã cau mày, nhưng vì thương mẹ nên im lặng. Còn Mai, chỉ biết cúi đầu, nuốt tủi.
Hai năm sau, Mai sinh bé Bông. Khi con tròn 10 tháng, Mai xin phép về ngoại vài hôm cho ông bà ngoại thăm cháu.
Nhưng bà Hòa phản đối gay gắt:
— Không được! Nhà bên ấy làm rác rưởi, hôi hám, bế cháu sang đó nhỡ nhiễm bệnh thì sao?
Mai nhẹ giọng:
— Mẹ ơi, bố mẹ con đều tắm rửa sạch sẽ, thương cháu lắm. Con về vài hôm thôi…
— Không bàn cãi! Muốn về thì đi một mình, đừng mang cháu!
Mai cắn môi, ôm con khóc trong phòng. Tuấn nghe hết, bước ra nói:
— Mẹ, sao mẹ lại nói thế?
— Mẹ lo cho cháu! Mẹ không muốn con bé bị dính thứ bẩn thỉu từ người khác!
— Mẹ à, người ta lao động chân chính, có gì đáng xấu hổ đâu?
Nhưng bà Hòa gạt đi:
— Con không hiểu. Mùi rác ngấm vào người, không tắm sạch được đâu. Mẹ không cho phép.
Tuấn im lặng, gương mặt lạnh lại.
Hôm sau, đúng lúc bà Hòa đang chuẩn bị bế cháu, Tuấn bỗng nói:
— Mẹ, con nghĩ mẹ nên tắm đi rồi hãy bế Bông.
Bà Hòa trố mắt:
— Gì cơ? Con nói cái gì kỳ vậy?
Tuấn bình thản:
— Mẹ vừa ở ngoài chợ về, tay còn dính cá, mùi dầu mỡ. Mẹ chưa tắm, bế con sẽ “nhiễm bẩn” đấy ạ.
Bà Hòa sững lại, tức đỏ mặt:
— Con… con nói với mẹ thế à? Mẹ là mẹ mày!
— Vâng, nhưng mẹ vừa nói y như thế với thông gia con hôm qua. Mẹ thấy có khác gì không?
Căn phòng im phăng phắc.
Mai ôm con, nhìn chồng, mắt rưng rưng.
Tuấn nói chậm rãi:
— Mẹ à, người công nhân môi trường phải dậy từ 3 giờ sáng, đi giữa mưa nắng, gom rác để thành phố mình sạch sẽ. Họ đáng được tôn trọng hơn là khinh bỉ. Không có họ, mẹ nghĩ chúng ta hít thở bằng gì?
Bà Hòa im lặng, bàn tay run run đặt xuống.
Những lời của con trai như tát vào lòng tự ái mà bà nuôi bao năm.
Chiều hôm đó, Mai vẫn lặng lẽ thu dọn đồ bế con về ngoại.
Không ai cản.
Khi xe vừa rời cổng, bà Hòa ngồi xuống ghế, thở dài. Trong đầu bà vang lên hình ảnh hai người già nhọc nhằn đẩy xe rác giữa mưa mà vẫn cười hiền.
Tối đến, Tuấn gửi cho mẹ đoạn video quay cảnh ông bà ngoại đón cháu: người ông bế bé Bông trên tay, người bà nựng nịu, ánh mắt rạng rỡ.
Giữa tiếng cười, đứa trẻ bi bô gọi “ông ngoại, bà ngoại” – giọng hồn nhiên khiến bà Hòa bật khóc.
Hóa ra, “sạch” hay “bẩn” đâu nằm ở nghề nghiệp – mà nằm ở tấm lòng.
Ba hôm sau, bà Hòa bắt xe đến nhà thông gia.
Ông bà ngoại bất ngờ, định chạy đi thay đồ thì bà giữ lại:
— Không cần đâu. Tôi… đến xin lỗi.
Câu nói khiến không khí lặng đi. Bà Hòa cười gượng:
— Tôi sai rồi. Nghề nào cũng đáng quý. Nếu không có các bác, thành phố này đâu sạch được thế này. Tôi… trước giờ tự cao quá.
Ông bà ngoại cảm động, chỉ nói:
— Bà nói thế là quý rồi. Tôi chỉ mong cháu nội lớn lên biết trân trọng công sức lao động, thế là đủ.
Bé Bông chạy lại, ôm chân bà nội, nhoẻn miệng cười. Bà Hòa cúi xuống, lần đầu tiên bế cháu trong lòng nhẹ nhõm, không còn chút ái ngại.
Tối về, bà kể với Tuấn và Mai:
— Mẹ đến xin lỗi ông bà rồi. Giờ mẹ mới hiểu, có những người giữ sạch cho đời trong khi mẹ lại để lòng mình bẩn vì định kiến.
Mai mỉm cười, rót nước cho mẹ. Bà bế cháu, khẽ nói:
— Lần sau, con cứ cho cháu về ngoại nhé. Mẹ nhớ dặn ông bà giữ ấm cho cháu là được.
Tuấn nhìn vợ, khẽ siết tay cô. Cả ba cùng cười.
Ngoài hiên, gió thổi qua giàn hoa giấy, nghe như tiếng tha thứ.
Kết thúc:
Một lời nói tưởng vô tình có thể làm tổn thương cả tấm lòng lương thiện.
Người mẹ chồng học được rằng “sạch sẽ” thật sự không phải ở đôi tay, mà ở cách ta đối xử với người khác.
Và đứa cháu nhỏ – bằng ngây thơ và tình yêu – đã giúp nối lại những trái tim từng cách xa nhau bởi định kiến.
Mẹ chồng kiên quyết không cho con dâu bế cháu về ngoại chơi vì bà thông gia làm công nhân môi trường, con rể thản nhiên nói: “Mẹ tắm đi rồi hẵng bế cháu, bẩn lắm…”
