Hạt gấc và những lợi ích bất ngờ mang lại cho sức khỏe
Không ít người sau khi ăn gấc sẽ bỏ hạt gấc đi mà không biết đây chính là bộ phận có rất nhiều dinh dưỡng và thậm chí còn là vị thuốc cực tốt cho sức khỏe. Hiện tại, loại hạt này đang có triển vọng trong nghiên cứu về điều trị ung thư. Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết hơn về công dụng và cách sử dụng hạt gấc.
1. Những công dụng của hạt gấc đối với sức khỏe
Hạt gấc nằm bên trong quả gấc, xếp với nhau thành hàng dọc, có lớp màng màu đỏ bao bên ngoài. Nếu bóc lớp màng này ra sẽ thấy lớp vỏ cứng màu đen với phần mép có răng cưa rộng và tù. Trung bình mỗi hạt gấc có đường kính khoảng 25 – 35mm và độ dày chừng 5 – 10mm.
Mỗi hạt gấc chứa 2.9% chất vô cơ, 6% nước, 55.3% chất béo, 2.9% đường, 16.6% chất protit, 1.8% tanin cùng 11.7% chất không thể xác định. Hạt gấc cũng chứa nhiều khoáng chất như coban, sắt, đồng, selenium, kẽm,… mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Rượu hạt gấc có nhiều công dụng với sức khỏe
Các lợi ích mà hạt gấc mang lại cho cơ thể con người có thể kể ra gồm:
1.1. Kháng ung thư phổi
Chiết xuất từ hạt gấc có thể ức chế tín hiệu hình thành nên bệnh ung thư phổi. Cụ thể là nó làm giảm chỉ số sống sót của tế bào A549, H1299 gây ung thư phổi và ức chế khả năng di căn của tế bào A549. Mặt khác, hạt gấc còn kích hoạt làm tăng p53 và Bax làm chết tế bào và giảm PI3K, Bcl-2 truyền tín hiệu để bệnh ung thư phổi hình thành.
1.2. Kháng ung thư vú
Màng bao ngoài và hạt gấc chứa hoạt tính chống ung thư vú ở tế bào MCF-7 và 2R-75-30 rất tốt. Chiết xuất từ màng của loại hạt này có nhiều lycopene gây độc tế bào và kích hoạt tế bào chết theo chu trình đồng thời ức chế yếu tố tín hiệu gây ung thư vú.
Không những thế, chiết xuất từ hạt gấc còn làm ức chế khả năng di căn và tăng sinh của tế bào ZR-75-30 thông qua cơ chế ức chế tế bào MMP-9 và MMP-2 để ngăn cản sự xâm lấn của tế bào.
1.3. Kháng ung thư dạ dày
Momordica saponin I trong chiết xuất hạt gấc có thể làm giảm chỉ số tổn thương ở niêm mạc dạ dày cấp do dùng thuốc kháng viêm và rượu. Không những thế, hoạt chất này còn kích hoạt làm chết tế bào PARP, p53 gây ung thư dạ dày.
1.4. Chống oxy hóa và kháng viêm
Hàm lượng carotenoid trong màng bọc ngoài và hạt gấc tương đối cao. Nó gồm có lutein, lycopene, xanthophylls và βcarotene. Trong đó, xanthophyll được dùng nhiều trong bệnh lý về mắt. Vì giữ được lượng carotenoid tốt nên hạt gấc mới có khả năng chống oxy hóa.
Chiết xuất hạt gấc còn có chất ức chế chymotrypsin và saponin với công dụng kháng viêm. Những chất này còn tăng cường miễn dịch cho tế bào lympho, tế bào lách, tế bào tủy xương, bạch cầu trung tính và đại thực bào.
1.5. Tốt cho mắt
Lycopen trong hạt gấc có tác dụng hỗ trợ điều trị mờ mắt, khô mắt,… Khi kết hợp cùng βcarotene có trong hạt gấc sẽ cải thiện khô và mờ mắt hiệu quả. Một điều đáng nói nữa là βcarotene – tiền chất của vitamin A trong hạt gấc rất tốt cho mắt nên nó có thể cải thiện các vấn đề về thị lực.
1.6. Cải thiện miễn dịch và chống lão hóa
Curcumin là tinh chất có sẵn trong dầu gấc với khả năng loại bỏ gốc tự do gây ung thư từ thực phẩm nạp vào cơ thể và nâng cao sức đề kháng để chống lại tác nhân xấu. Mặt khác βcarotene trong màng hạt gấc còn tăng cường sức đề kháng và chống oxy hóa mạnh nên hệ thống miễn dịch của cơ thể được cải thiện, sức chống chọi với bệnh tật cũng được nâng lên.
Dầu hạt gấc tốt cho việc ngăn ngừa và đẩy lùi nám da
1.7. Ngừa nếp nhăn, làm đẹp da
Chất Curcumin trong dầu gấc là chất chống oxy hóa, chống lão hóa tốt với khả năng ngừa hình thành nếp nhăn, làm mờ tàn nhang, mang lại vẻ đẹp hồng hào cho da và chống rụng tóc, kích thích mọc tóc hiệu quả.
Đặc biệt, lớp màng ngoài hạt gấc giàu vitamin A tự nhiên có thể giúp mang đến vẻ đẹp trắng mịn và khỏe khoắn cho da. Vitamin E cùng hoạt chất lycopene trong hạt gấc chống lão hóa da an toàn. Để chữa nám da có thể dùng tinh dầu gấc đắp mặt nạ 1 tuần 1 – 2 lần hoặc ăn lớp màng ngoài của hạt.
2. Cách sử dụng hạt gấc hiệu quả
Từ những thông tin trên đây có thể thấy rằng hạt gấc là một dược liệu tuyệt vời cho sức khỏe. Tuy nhiên, muốn phát huy được hết công dụng này, cần phải dùng hạt gấc đúng cách:
Rượu gấc chữa viêm xoang tương đối tốt
– Sơ chế rượu gấc: đem hạt gồm cả màng đi phơi hoặc sấy khô đến khi cầm vào không thấy dính tay nữa thì bóc lớp màng đi và tiếp tục phơi hoặc sấy ở điều kiện 60 – 70 độ C nữa. Lớp màng sẽ dùng để làm dầu gấc còn phần hạt đem sao vàng hạ thổ sau đó đập dập và ngâm với rượu gạo 45 – 50 độ, sau 10 ngày là có thể dùng để chữa: đau răng, chảy máu ở chân răng, đau nhức xương khớp,…
Rượu từ hạt gấc cũng có thể chữa sưng vú bằng cách bôi đi bôi lại nhiều lần lên vùng bị sưng cho đến khi tình cải thiện. Ngoài ra, nếu bị viêm xoang cũng có thể chấm bông tăm vào rượu gấc sau đó thoa lên sống mũi khoảng 2 phút thì xì hết dịch bên trong mũi ra.
Rượu hạt gấc không dùng để uống và bôi lên vết thương hở vì có ít độc bên trong nhân của hạt gấc. Tuy nhiên, để dùng ngoài thì loại rượu này có công dụng không kém gì so với mật gấu.
– Dùng hạt khô chữa bệnh trĩ: hạt gấc khô đem giã nát rồi trộn cùng giấm ăn và bọc trong túi vải sạch để đắp vào hậu môn, mỗi lần 4 – 6 giờ.
– Nếu dùng hạt gấc để uống thì chỉ dùng khoảng 2 – 4g/ngày, nên làm chín hạt trước khi dùng và tham khảo ý kiến của thầy thuốc chuyên môn.
Nhìn chung, hạt gấc có rất nhiều lợi ích đối với cơ thể con người. Mong rằng những chia sẻ này sẽ giúp bạn biết thêm về công dụng của loại hạt hàng ngày vẫn hay bỏ đi để biết cách khai thác, sử dụng hạt gấc phục vụ cho mục đích của mình.
Tham vấn y khoa: BSCKI. Vũ Thanh Tuấn